ارائ یک ر شپیصبی ی عولکرد ج با استفاد از ضاخع ای د رپی ذی )هطالع ه ردی: کب ترآباد اغف اى(

Transcription

1 Journal of Agricultural Meteorology Vol., No., Autumn & Winter. 04, p. 46 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 ظ. 46 ارائ یک ر شپیصبی ی عولکرد ج با استفاد از ضاخع ای د رپی ذی )هطالع ه ردی: کب ترآباد اغف اى( 4 * سیذ هسع د هػطف ی دارا ی ج اد خ ضحال دستجردی راجر است ى فریبرز عباسی ایواى بابائیاى تبضید زضیبفت: 9/09/0 تبضید پصیط: 9//04 چکیذ گیب خ )L )Hordeum Vulgare. ه جغ غصایی ه وی ثطای تغصی ا ؿبى زام اؾت اظ لحبػ ؾغح ظیط وكت ز هیي غل ه ن ایطاى ث قوبض هی ض ز. سف اظ ا دبم ایي پػ ف اضائ ض قی ثطای پیفثی ی ػولىطز گیب خ ث ووه تلفیك یه هسل ظضاػی ثب قبذم بی اللیوی ز ضپی سی زض وج تطآثبز انف بى هیثبقس. ث ایي ه ظ ض آظهبیكی زض ایؿتگب تحمیمبت اق بؾی وكب ضظی وج تطآثبز انف بى عی ؾبل بی ظضاػی ا دبم قس. پؽ اظ نحت اػتجبضؾ دی هسل گیب ی AquaCrop عی ز ؾبل ظضاػی ػولىطز زا ثب اؾتفبز اظ زاز بی تبضیری یه ز ض ؾبل اػتجبضؾ دی قس. ؾپؽ ػولىطز زا ثطای ز ض 6 ؾبل )09( آهبض اق بؾی قجی ؾبظی گطزیس. ثب ه اعالػبتی هب ب فبظ قبذم ؾبى خ ثی فبظ قبذم ز لغجی الیب ؼ س ث ػ اى ز قبذم ز ضپی سی ثطای هب پیف اظ تبضید وبقت )ق طی ض ه ط آثبى( اظ ؾبل 0 لغبیت 9 ا تربة ت ظیغ احتوبالت تدوؼی ػولىطز قجی ؾبظی قس هحبؾج گطزیس. تبیح كبى زاز ث خع فبظ بی ز لغجی الیب ؼ س زض هب آثبى اذتالف هؼ یزاضی ثیي فبظ بی هرتلف خ ز ساضز. آظه ى وط ؾىبل الیؽ اذتالف هؼ یزاضی )0/00=P( ضا ثیي فبظ بی ز لغجی الیب ؼ س كبى زاز آظه ى هي یت ی ثیب گط اذتالف هؼ یزاضی ثیي فبظ بی طهبل ه فی )0/0=P( هثجت ه فی )0/006=P( قبذم هصو ض ث ز. اظآ دب و پیفثی ی بی تب 6 هب ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ثط اؾبؼ ذط خی بی هسل بی اللیوی لبثل زؾتطؼ هیثبق س اهىبى پیفثی ی ػولىطز هب پیف اظ وبقت خ ز زاقت زض قطایظ ل ع فبظ بی ه فی هثجت ؾبى ز لغجی الیب ؼ س هسیطیت ػولیبت هعضػ ای ظیط اؾتفبز اظ اضلبم همب م ث ذكىی وب ف تطاون ؾبیط ضا جطز بی ؾبظگبض ثب قطایظ ذكىی هیت ا س هس ظط لطاض گیطز. اش ای کلیذی: هسل AquaCrop قبذم ؾبى خ ثی قبذم ز لغجی الیب ؼ س پیفثی ی فهلی هقذه 4 ووج ز آة ق ضی ذبن زض ثؿیبضی اظ ه بعك ذكه 6 یو ذكه خ بى هؿئل ؾبظ هیثبقس )الئ چی اپكتبیي زا كد ی زوتطای اللینق بؾی وكب ضظی گط اللینق بؾی زا كىس ػل م خغطافیبیی ثط به ضیعی زا كگب انف بى زا كیبض گط اللینق بؾی زا كىس ػل م خغطافیبیی ثط به ضیعی زا كگب انف بى )* یؿ س هؿئ ل: )javadkhoshhal@yahoo.com اؾتبز اللینق بؼ زا كگب و ئی عل س خ ثی اؾتطالیب ضئیؽ هطوع ثیي الوللی ػل م اللین وبضثطزی 4 اؾتبز ضقت آثیبضی ظ ىكی ه ؾؿ تحمیمبت ه سؾی وكب ضظی وطج 990(. ثیف اظ 60 زضنس وك ض ایطاى زض ه بعك ذكه 7 یو ذكه الغ قس اؾت )هسضؼ زاؾیل ا 007(. گیب خ )L )Hordeum Vulgare. همب م ث ق ضی ذكىی ث ز ه جغ ه ن غصایی ثطای ا ؿبى زام ث قوبض هیآیس. خ اظ لحبػ ؾغح ظیط وكت ز هیي غل ه ن ایطاى ث قوبض هیض ز )ثب ه اعالػبت ظضاػت 9(. ثب ایي خ ز ثب اضزات تي ایطاى زض ظهط ز وك ض ػوس اضزو س خ زوتطای اللینق بؾی ضئیؽ گط پػ كی تغییط اللین پػ كىس اللین ق بؾی هك س 6 Lauchi & Epstein 7 Modarres & Da Silva

2 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 زض خ بى لطاض زاضز )فبئ 04(. زض ؾبلیبى اذیط ػسم خ ز پیفثی ی ػولىطز هحه الت هجت ی ثط پیفثی ی بی آة ایی ػسم ت خ ث ت ظین ثبظاض زض ؾغ ح هلی ثیيالوللی عی بی گفتی ضا ث ز لت ثرف ذه نی تحویل و ز اؾت. پیفثی ی فهلی قطایظ هؿبػس آة ایی ث ن ضت ث گبم اهىبى آىضا فطا ن هیآ ضز و وكب ضظاى ثت ا س ػولیبت ههطف بز بی وكب ضظی ضا زض خ ت ث ط ه سی طچ ثیكتط اظ قطایظ هصو ض ا دبم ز س. پیف ثی ی هصو ض ظهبى وبفی ضا خ ت آهبز ؾبظی زض اذتیبض ثبظاض هحه الت وكب ضظی وبضثطاى بیی ظیط ن بیغ تجسیلی وكب ضظی لطاض زاز ثبػث ث ج ز هسیطیت آة زض وكب ضظی.) ؾی او هبض هیگطزز )آض ست وىبضاى پیفثی ی ػولىطز هحه الت وكب ضظی زض هسیطیت شذیط ؾبظی ا جبضزاضی حول مل ه ضز اؾتفبز ن بیغ هؤؾؿبت ثبظاضیبثی زاذلی ثیيالوللی لطاضگطفت حتی زض هساذالت ؾیبؾی ز لت ب ث یػ زض قطایظ ذكىؿبلی ث وبض 4 هیآیس ) بهط وىبضاى 00(. اهط ظ تلفیك هسل بی پیفثی ی اللیوی فهلی ثب هسل بی قجی ؾبظی ضقس گیب بى ث ػ اى یه ؾیؿتن خبهغ ث ن ضت وبضثطزی زض هسیطیت وكب ضظی ؾیبؾت بی ثبظاضیبثی ه ضز اؾتفبز لطاض هیگیطز. پیفثی ی بی هصو ض اظ پیفثی ی فهلی قبذم بی ز ض پی سی ظیط قبذم ؾبى خ ثی گطفت تب ذط خی هسل 6 بی گطز ػو هی خ ث ػ اى ض زی هسل بی گیب ی هتغیط هیثبق س. اهط ظ و بیی ه فمیتآهیع اظ تلفیك ؾبهب بی پیفثی ی اللیوی فهلی ثب ؾبهب بی هسلؿبظی وكب ضظی خ ت پیفثی ی ػولىطز زض وك ض بی هرتلف 7 گؿتط یبفت اؾت )اؾت ى هی ى 00(. ؾل اضاخ 8 وىبضاى )004( اؾتفبز اظ ؾیؿتن پیفثی ی ضقس گیب 9 هجت ی ثط قبذم ا ؿ )ال ی ؾبى خ ثی ) ضا زض هسیطیت ظضاػی ا تربة گیب بى پ ج ثبزام ظهی ی زض 0 س ؾتبى گعاض و ز س. ؾلیلیب وىبضاى ثب )00( اؾتفبز اظ هسل قجی ؾبظی ضقس گیب اثطات فبظ بی ا ؿ ثط ػولىطز شضت ضا ه ضز هغبلؼ لطاض زاز س. آه ض وىبضاى )0( ثب اؾتفبز اظ ثبض ض ظا حبنل اظ هسل گطز ػو هی خ پیفثی ی ػولىطز شضت زض و یب ضا اضتمبء زاز س. ؿي ای سخ )004( خ ت پیفثی ی ػولىطز شضت زض و یب ذط خی پیف ثی ی فهلی ث ض زی بهیىی ضا ثب هسل قجی ؾبظی ضقس گیب تلفیك و ز س. ىت ه ن زض تلفیك ؾیؿتن بی پیفثی ی گیب ثب هسل بی اللیوی فهلی اذتالف همیبؼ آى ب هی ثبقس. هسل بی گیب ی هؼو ال ثطای وبضثطز زض ؾغ ح هعضػ ای ت ی قس ا س زضحبلیو ذط خی بی هسل بی اللین خ ب ی زض همیبؼ بی هلی یب ه غم ای ث وبض هیآی س. افع ى ثط ایي هوىي اؾت ثیي همیبؼ ظهب ی ز هسل هصو ض یع ػسم ور ا ی خ ز زاقت ثبقس )اؾت ى هی ى 00(. ض بی هرتلفی خ ت تلفیك هسل بی قجی ؾبظی بی گیب ی ثب هسل بی پیفثی ی اللیوی خ ز زاضز. زض پػ ف حبضط تلفیك هسل گیب ی آو اوطاح ثب قبذم بی ز ضپی سی ؾبى خ ثی ؾبى ز لغجی 4 الیب ؼ س ثب اؾتفبز اظ ض عجم ث سی وؿبىؾبظی ه ضز آظه ى لطاض گطفت اؾت. ا ساف ایي پػ ف قبهل الف اؾ دی هسل آو اوطاح اػتجبضؾ دی آى ثطای ػولىطز زا گیب خ ة تلفیك و زى قبذم بی ز ضپی سی ؾبى خ ثی ز لغجی الیب ؼ س ثب هسل گیب ی آو اوطاح ثب اؾتفبز اظ ض عجم ث سی وؿبىؾبظی خ ت پیفثی ی ػولىطز خ زض وج تطآثبز انف بى هیثبقس. ه اد ر ش ا ضاخع ای د رپی ذی ال ی ساى ج بی ساى د قطبی اقیا ض ذ پسیس ال ی ؾبى خ ثی )ا ؿ ( ثب تغییطات ه ظن قطایظ زضخ حطاضت الیب ؼ آضام گطز خ حبنل اظ آى زض اضتجبط هیثبقس ) بهط وىبضاى 996(. قبذم هب ب 0 Celilia et al. Amor et al. Hansen & Indeje AquaCrop 4 IOD (Indian Ocean Dipole) FAO (Food and agriculture Organization) Arndt et al. Sivakumar 4 Hammer et al. SOI (Southern Oscillation Index) 6 GCMs (General Circulation Models) 7 Stone & Meinke 8 Selvaraju et al. 9 ENSO (ElNino Southern Oscillation)

3 ارائ یک ر ش پیصبی ی... 6 ؾبى خ ثی كبىگط انلی ا ؿ ث ز ث ن ضت اذتالف فكبض خ اؾتب ساضز قس هب ثیي تب یتی زاض یي هحبؾج هی گطزز ) بهط وىبضاى 996(. قبذم ؾبى خ ثی هؼیبضی ضا زض اذتیبض لطاض هیز س و هیت ا س زض ایدبز یه ؾبهب پیفثی ی فهلی ه ضز اؾتفبز لطاض گیطز )اؾت ى وىبضاى 996(. ثباضظتطیي ؾبهب پیفثی ی ؾبهب فبظی قبذم ؾبى خ ثی هیثبقس و ت ؾظ اؾت ى ا لیؿین )99( اضائ گطزیس اؾت ثؿت ث هیعاى ؾطػت تغییط ؾبى خ ثی فه ل ضا ث فبظ عجم ث سی هی وبیس ) بهط وىبضاى فبظ بی.)996 اؾت ى وىبضاى )996( اؾتفبز اظ ثب قبذم ؾبى خ ثی احتوبالت ثبض ضا زض ؾغح خ بى پیفثی ی و ز س. ثط اؾبؼ تبیح ث زؾت آهس اگط فبظ ه فی پبیساض زض هب بی غ ئي غ الی اتفبق ثیبفتس ث احتوبل ظیبز هیب ثبض زض ایطاى ثطای ؾ هب پؽ اظ آى )آگ ؾت ؾپتبهجط اوتجط( افع ى ثط هیب اللیوی ذ ز ذ ا س ث ز. بظنالؿبزات و ضزضی )000( وجؿتگی ه فی هبثیي قبذم ؾبى خ ثی ثبض پبییع ضا ثطای اوثط مبط ایطاى گعاض و ز س هكرم گطزیس و عی پسیس ال ی هیعاى ثبض زض ثطذی مبط هرتلف وك ض ایطاى چ سیي ثطاثط ثیف اظ هیعاى هكبث عی ال ی ب هیثبقس. ط چ س ثبض ظهؿتب ثیكتط )ووتط( اظ طهبل زض ایطاى ثب فبظ بی ؾطز )گطم( ا ؿ ور ا ی زاضز ه ضز هصو ض ث ػ اى لبػس ای ػو هی ث قوبض یبهس خ ت وویؾبظی تؼسیل ضاثغ ثبض ثب ا ؿ عی فبظ بی گطم ؾطز ا ؿ پػ ف بی ثیكتطی ه ضز یبظ هیثبقس تب ) بظنالؿبزات لبؾوی وجؿتگی ه فی 004(. هؼ یزاضی ثیي ثبض پبییع قبذم ؾبى خ ثی اظ غ ئي آگ ؾت زض خ ةغطثی ایطاى خ ز زاضز )زظف لی وىبضاى 00(. طچ س ضاثغ هبثیي ا ؿ ثبض زض ایطاى ث هیعاى ظیبزی ه ضز ثطضؾی لطاض گطفت اؾت اهب ضاثغ آى ثب ػولىطز گیب بى ث ذ ثی ق بذت كس اؾت. ث بیبى وىبضاى )0( مف ا ؿ ضا ثط ػولىطز گ سم خ زین زض قوبل قطلی ایطاى ه ضز ثطضؾی لطاض زاز كبى زاز س و ػولىطز زض قوبل ه غم ه ضز ثطضؾی زض فبظ بی هثجت ه فی ی )90( وب ف ػولىطز گ سم خ زین آثی ضا زض فبظ بی ال ی زض همبیؿ ثب فبظ بی ال ی ب زض غطة ایطاى گعاض و ز س. پػ كگطاى زضیبفت ا س و وجؿتگی ثبال هؼ یزاضی هبثیي فؼبلیت ال ی ؾبى خ ثی ت لیسات وكب ضظی زض ثؿیبضی اظ مبط خ بى خ ز زاضز )خ ع وىبضاى 000( و ثطذی اظ آى ب ضا زض پػ ف بی ظیط هیت اى یبفت ) ؿي وىبضاى 998 فطیطا وىبضاى 00 لگلط 6 4 وىبضاى 999 بیل ض وىبضاى 00 پبظ وىبضاى 6 وىبضاى 8 وىبضاى هدلس وپلی گط 998 پبتگیتط 9 00 خیو وىبضاى 00 آزاهع 0 وىبضاى 00(. زیگط قبذم ز ضپی سی ه ضز اؾتفبز ز لغجی الیب ؼ س هیثبقس و پسیس ای خ ی الیب ؾی زض ثرف بی اؾت ایی الیب ؼ س ث قوبض هیض ز )ؾبخی.)999 وىبضاى قبذم فطا ا ی ز لغجی ث ػ اى كبىگط هیعاى قست ز لغجی الیب ؼ س ه ضز اؾتفبز لطاض هیگیطز. قبذم فطا ا ی ز لغجی ث ػ اى اذتالف بث دبضی بی زهبی ؾغح الیب ؼ س هبثیي ثرف غطثی 80 الی 60( زضخ قطلی زضخ قوبلی تب 0 0 خ ثی( قطلی )90 الی زضخ 0 زضخ قطلی نفط تب 0 زضخ خ ثی( ه غم حبض ای الیب ؼ س تؼطیف هیق ز )ؾبخی یبهبگبتب 00(. ثطذالف قبذم ؾبى خ ثی پػ ف بی هحس زی زض ظهی ثطضؾی تأثیط ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ثط ثبض ایطاى ا دبم قس اؾت. ضؾ لی وىبضاى )90( عی ز ض آهبضی 980 تب 009 ضاثغ ثیي ثبض فهلی ایطاى زضخ حطاضت ؾغح آة پ بی آثی اعطاف ضا ه ضز ثطضؾی لطاض زاز اػالم و ز س و عی فه ل ظهؿتبى ث بض ه نتطیي هطاوع تغییطپصیطی زضخ حطاضت ؾغح آة زض همیبؼ فهلی زض پ بی آثی عزیه ؾ احل ؾ زاى قوبل غطثی الیب ؼ س الغ گطزیس ا س. خ ب جرف Ferreyra et al. 4 Legler et al. Naylor et al. 6 Paz et al. 7 Mjelde & Keplinger 8 Potgieter et al. 9 Gimeno et al. 0 Adams et al. Saji et al. DMI (Dipole Mode Index) Saji &Yamagata 4 ث تطتیت افعایف وب ف هییبثس. ظاضع اثیب وىبضاى Stone & Auliciems Nazemosadat & Cordery

4 7 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 هطازی )8( گعاض قس ث ز خ ت ایدبز زاز بی تكؼكغ اظ ؾبػبت آفتبثی ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. تجریط تؼطق هطخغ ت ؾظ طم افعاض ETcalculator ثب اؾتفبز اظ ض فبئ پ وي هب تیث هحبؾج گطزیس. ذبن هحل آظهبیف ؾیلت ضؾی ث ػوك 0/6 هتط فبلس الی غیط لبثل ف ش ث ز. ذه نیبت فیعیىی ذبن هحل آظهبیف گطزیس اؾت. هذل گیا ی آک اکراپ اضائ زض خس ل هسل ب ػو هب ث ه ظ ض ذالن یب ؾبز و زى یه ؾبهب حمیمی اؾتفبز هیق س )ل هیؽ ضثی گ 979(. هسل بی گیب ی ثطای پػ ف بی هرتلف اظ خول تلفیك هسل بی گیب ی قبذم بی اللیوی ز ضپی سی اثعاض بی ؾ زه سی ث قوبض هیض س. هسل آو اوطاح ت ؾظ ؾبظهبى ذ اض ثبض خ ب ی )فبئ ( ایدبز قس اؾبؾب ثط قجی ؾبظی ظیؿتت ز گیب ی لبثل حه ل ػولىطز لبثل ثطزاقت زض ػىؽالؼول ث آة لبثل زؾتطؼ اؾت اض ث ز زض همبیؿ ثب زیگط هسل بی قجی ؾبظی ضقس گیب اظ پبضاهتط بی ؿجتب ووی اؾتفبز هی وبیس. ؾؼی ثط ایي ث ز و زض عطاحی هسل تؼبزلی هب ثیي ؾبزگی نحت پبیبیی ثطلطاض گطزز )اؾتس ت وىبضاى 009(. لصا هسل هصو ض خ ت اؾتفبز زض وك ض بی زض حبل ت ؾؼ و زض آى ب ووج ز زاز هحس زیت انلی هحؿ ة هیگطزز ه بؾت هیثبقس. زض ن ضت ػسم خ ز زاز بی ض ظا آة ایی هسل ثب اؾتفبز اظ ض 4 هیبىیبثی گ هع )98( اظ هیب گیي بی هب ب ز ض ظ زهب زهب تجریط تؼطق همبزیط ض ظا ضا اؾترطاج هی وبیس )ضائع وىبضاى 009(. وچ یي هسل لبزض اؾت زاز بی هب ب ثبض ضا ث ػ اى ض زی ه ضز اؾتفبز لطاض ز س. ه ضز هصو ض ذه نیت ه حهطث فطزی هیثبقس و هسل آو اوطاح ضا ه بؾت اؾتفبز اظ زاز بی اللیوی یب ذط خی بی هسل بی 6 اللیوی زض همیبؼ هب ب هی وبیس. ظی ی گط وىبضاى )0( اظ پیف ثی ی فهلی اللیوی هجت ی ثط ا ؿ )ال ی AquaCrop Loomis & Rabbinge Steduto et al. 4 Gommes Raes et al. 6 Zinyengere et al. وىبضاى )90( تأثیط ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ضا ثط تغییطپصیطی فهلی ثبض اؾتبى بی خ ثی ایطاى ثطضؾی و ز تید گیطی وطز س و وجؿتگی هثجتی ثیي ثبض بی پبییع اؾتبى بی خ ثی ایطاى ؾبى ز لغجی الیب ؼ س خ ز زاضز. بزیب ی وىبضاى )0( اػالم و ز س و ضاثغ هؼ یزاضی ثیي هیب گیي ثبض ؾبال قبذم ؾبى خ ثی زض قوبل ایطاى خ ز زاضز. ه طق ه رد هطالع ایي آظهبیف زض ایؿتگب اق بؾی وكب ضظی وج تطآثبز ثب هرتهبت ػطو خغطافیبیی زضخ زلیم قوبلی ع ل خغطافیبیی زضخ زلیم قطلی عی ؾبل بی ظضاػی 909 )00( 99 )00( ا دبم گطزیس. ثب ت خ ث ای ى خ ت ا دبم پػ ف حبضط زاز بی ثل سهست اللیوی ػولىطز )ثیف اظ 0 ؾبل( ه ضز یبظ ث ز زاز بی اللیوی ایؿتگب ؾی پتیه انف بى ثب ز ض آهبضی 6 ؾبل )09( پؽ اظ نحت اػتجبضؾ دی هسل آو اوطاح خ ت قجی ؾبظی ػولىطز ه ضز اؾتفبز لطاضگطفت. ایؿتگب انف بى زاضای هرتهبت ػطو خغطافیبیی زضخ 7 زلیم قوبلی ع ل خغطافیبیی زضخ 40 زلیم قطلی زض فبنل /9 ویل هتطی قطق ایؿتگب وج تطآثبز لطاضگطفت اؾت. ثبض تجریط تؼطق گیب هطخغ زض ز ض آهبضی عی فهل ضقس تمطیجب ثطاثط ثب 9 86 هیلیهتط ث ز. زاز بی آة ایی ض ظا هب ب قبهل زضخ حطاضت ضع ثت ؿجی ؾبػبت آفتبثی تكؼكغ ذ ضقیسی ؾطػت ثبز ثبض خ ت اؾ دی اػتجبضؾ دی هسل آو اوطاح عی ز ؾبل ظضاػی اػتجبضؾ دی ػولىطز زا عی ز ض آهبضی ؾبل )9 77( وچ یي قجی ؾبظی ؾطی ظهب ی ػولىطز خ عی ز ض آهبضی 6 ؾبل )09( ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت س. ض زی بی ه ضز یبظ هسل آو اوطاح قبهل زاز بی اللیوی )زضخ حطاضت ضع ثت ؿجی ثبز تكؼكغ ذ ضقیسی تجریط تؼطق هطخغ ثبض( ذه نیبت گیب ی هسیطیت هعضػ ذه نیبت ذبن آثیبضی هیثبق س. زاز بی تكؼكغ ذ ضقیسی ث ػلت ذبضج ث زى اظ زاه ه ضز لج ل هسل الغ گطزیس. ث بثطایي هسل آ گؿتط م ثب ضطایت )0/4=a( 0/4=b( ( و ت ؾظ ووبلی

5 رط بت خاک )درغذحجوی( ظرفیت هسرع زى هخػ ظ ظا ری )گرم برسا تیهتر هکعب( ذایت یذر لیکی )هیلیهتر در ر ز( ارائ یک ر ش پیصبی ی... 8 ؾبى خ ثی( تلفیك قس ثب هسل آو اوطاح خ ت ایدبز اثعاض حوبیتی تهوینگیطی هجت ی ثط اللین زض ت لیس شضت زض ظیوجبث اؾتفبز و ز س. هسل آو اوطاح زض ایطاى تبو ى ثطای گیب خ اؾ دی اػتجبضؾ دی كس اؾت لصا اؾ دی اػتجبضؾ دی آى لجل اظ تلفیك ثب قبذم بی ز ضپی سی ضط ضی هی ثبقس. آضایب )00( اؾ دی وىبضاى اػتجبضؾ دی خ ضا زض قوبل اتی پی ا دبم زاز س. ا سضظیبى وىبضاى )0( اػتجبضؾ دی هسل آو اوطاح ضا زض قطایظ آثیبضی وبهل ونآثیبضی گ سم زض خ ةغطثی ایطاى ا دبم زاز س. هسل آو اوطاح وچ یي خ ت هسیطیت ون آثیبضی گ سم ظهؿتب زض هطوع ایطاى ه ضز اؾتفبز لطاضگطفت اؾت )ؾبلوی وىبضاى 0(. پاراهتر ا ا ذاز گیری ای گیا ی تؼساز ض ظ بی پؽ اظ وبقت تب هطاحل هرتلف ف ل غیىی ظیط ؾجع قسى حساوثط پ قف وب پی آغبظ ظضز قسى ضؾیسگی فیعی ل غیىی زض هعضػ ا ساظ گیطی گطزیس. زضخ ض ظ ضقس زض هسل آو اوطاح ثط اؾبؼ ض هه هؿتط یل لن )997( هحبؾج هی گطزز. عوق )هتر( جذ ل خػ غیات فیسیکی خاک هحل آزهایص قط پصهردگی دائن قط اضباع 0/6 / 4 0/0 0/ / /60/ ا ذاز گیری ا عولیات زراعی گیب خ ضلن M794 ثطای ؾبل بی ظضاػی ثس ى اػوبل تیوبض تحت قطایظ ظاضػیي ه غم وكت گطزیس. گیب زض تبضید بی وبقت آثبى 90 آثبى 9 تحت آثیبضی ؾغحی وبقت قس. خ ت ا دبم زیس ثب ی بی ف ل غیه ثی ل غیه ا ساظ گیطی ب اظ وبقت تب ثطزاقت تؼساز 4 و ازضات )چ بضچ ة( زض آضایكی تهبزفی ثب ضػبیت اثط حبقی ای / هتطی زض ط ىتبض ه ضز اؾتفبز لطاضگطفت. زض ط چ بضچ ة 0 گیب ث ػ اى و خ ت زیس ثب ی بی ف ل غیه ثی هتطیه اظ وبقت تب ثطزاقت ا تربة قس س. هیعاى آة ههطفی زض ط آثیبضی ت ؾظ فل م WSC ا ساظ گیطی گطزیس. یبظ بی غصایی ثط اؾبؼ آظهبیكبت ذبن تؼییي ثب اظت ه ضز و ز گطزیس. ههطف و ز بی قیویبیی تأهیي یبظ ث هیعاى هؿب ی عی ز هطحل وبقت آغبظ ضقس ؾبل ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. ػلف بی طظ ت ؾظ ػلفوف ب و تطل گطزیس آفبت اهطاو زض عی هطحل ضقس هكب س گطزیس. وبقت ت ؾظ ضزیفوبض غالت ا دبم گطزیس هیعاى ثصض ههطفی زض ط ز ؾبل 0 ویل گطم زض ىتبض ثب زض ظط گطفتي 90 زضنس خ ا ظ ی ظى عاض زا 8/6 گطم تطاون تمطیجی گیب زض ط هتط هطثغ ث ز. ا ساظ گیطی ػوك ت ؾؼ ضیك زض هطحل ضؾیسگی پؽ اظ قؿتك ی و بی ذبن ا دبم قس. زض ؾبل آظهبیف ظیؿتت ز زض هطاحل ؾ ثطگی پ د ظ ی ذویطی اظؾغحی ثطاثط 0/ هتطهطثغ ا ساظ گیطی قس 4 و زض ط ثبض ثطزاقت گطزیس. ظیؿتت ز پؽ اظ ذكه و زى زض آ ى 7 زضخ ؾب تیگطاز ث هست 48 ؾبػت هحبؾج گطزیس. پؽ اظ ضؾیسگی فیعی ل غیىی ظیؿت ت ز بیی ػولىطز زا ػال ثط توبهی و ازضات ب اظ 4 و ازضات تهبزفی اظ ؾغحی هؼبزل 8 هتط هطثغ زض ط ؾبل ث زؾت آهس ظى عاض زا یع زض ط ؾبل ا ساظ گیطی گطزیس. ا ساظ گیطی ضع ثت ذبن زض عی ز ض ضقس ث ض ظ ی لجل ثؼس اظ ط آثیبضی زض اػوبق ؾب تیهتط ا دبم قس. اس جی اعتبارس جی هذل اؾ دی هسل زض ؾبل ظضاػی 99 اظ عطیك تغییط پبضاهتط بی گیب ی زض ضاؾتبی ایدبز حساوثط ا غجبق هبثیي ذط خی بی هسل زاز بی ا ساظ گیطی قس هعضػ ای ث ن ضت ؾؼی ذغب ترویي پبضاهتط بی غیط ثبثت ا دبم گطزیس. پبضاهتط بی گیب خ زض هسل آو اوطاح قبهل McMaster & Wilhelm Araya et al. Washington State College

6 9 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 پبضاهتط بی ثبثت غیطثبثت هی ثبق س. پبضاهتط بی ثبثت زض عی ظهبى اذتالف زض اللین ثبثت ثبلی هیهب س هسیطیت هعضػ هىبى خغطافیبیی )ضائع وىبضاى 00(. ؾبیط پبضاهتط بی گیب ی ت ؾظ وبضثط لبثل تغییط ث ز تحت تأثیط هسیطیت هعضػ قطایظ ذبن ضلن اللین لطاض هیگیط س. پبضاهتط بی ثبثت غیط ثبثت گیب خ ت ؾظ ضائع وىبضاى )0( اضائ گطزیس اؾت. فبیل بی ه ضز یبظ هسل قبهل اللین آثیبضی ذبن هیعاى ضع ثت ا لی ذبن ثط اؾبؼ زاز بی ا ساظ گیطی قس ؾبذت قس فبیل گیب اظ هطاحل ف ل غیىی هكب س قس زض هعضػ ث زؾت آهس. اػتجبضؾ دی هسل زض ؾبل ظضاػی ظیؿتت ز گیب ی هعضػ ای 909 آظه ى بی آهبضی ى یی ثطاظ ثب همبیؿ هكب سات ثب ذط خی هسل ثب اؾتفبز اظ ظیط ضطیت تجییي ( r( و هدص ض ضطیت وجؿتگی هیثبقس )هؼبزل ( ذغبی خصض هیب گیي هطثؼبت ذبلم طهبل قس )هؼبزل بی ا دبم قس. ) )( )( )( و زضآى Oi Pi ث تطتیت همبزیط قجی ؾبظی قس هكب س قس n تؼساز هكب سات M هیب گیي همبزیط هكب ساتی هی ثبقس. ذغبی خصض هیب گیي هطثؼبت طهبل قس زضنس اذتالف ؿجی همبزیط هكب ساتی قجی ؾبظی قس هیثبقس. گبهی و همساض آى ووتط اظ 0 ووتط اظ 0 ثیكتط اظ 0 ثیكتط اظ 0 ووتط اظ 0 ثیكتط اظ 0 زضنس ثبقس قجی ؾبظی ا دبم قس ث تطتیت ػبلی ذ ة لبثل لج ل ضؼیف زض ظط گطفت هیق ز )خویؿي وىبضاى 99(. زیگط پبضاهتط گیب ی ظیط پ قف اختوبع گیب ی یع خ ت اؾ دی اػتجبضؾ دی هسل ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت و ث خ ت ترلیم اظ شوط آى ذ ززاضی گطزیس. ػال ثطایي اظ هسل اؾ دی قس خ ت اػتجبضؾ دی زاز بی زضاظهست ؾبل )779( ػولىطز زا اؾتفبز گطزیس. ثب ت خ ث ای ى خ ت اؾتفبز اظ پیفثی ی بی فهلی هجت ی ثط قبذم بی ز ضپی سی ض عجم ث سی وؿبىؾبظی اعالػبت زضاظهست ػولىطز ه ضز یبظ ث ز اعالػبت هصو ض زض ؾغح اؾتبى یب حتی وك ض فطا ن ویثبقس پؽ اظ اػتجبضؾ دی هسل اعالػبت اللیوی هب ب 6 ؾبل ایؿتگب ؾی پتیه انف بى )09( قبهل زضخ حطاضت ثبض خ ت قجی ؾبظی ػولىطز زا خ ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. خ ت قجی ؾبظی ز ض بی ظهب ی 6 ؾبل ولی ض زی بی هسل ث خع زاز بی اللیوی ثبثت ذط ج زضنس اظ آة ؾ لال ن ل هج بی ا دبم آثیبضی زض ظط گطفت قس ) بؾوي وىبضاى 00(. ض بی تلفیك هسل بی گیب ی ثب پیفثی ی بی فهلی اللیوی ضا هیت اى ث 4 گط تمؿین و ز ) ؿي ای سخ 004(. قجی ؾبظی ضقس گیب ثب ذط خی بی ض ظا هسل بی اللیوی اؾتفبز اظ زاز بی آة ایی ض ظا ت لیسقس هه ػی هكط ط ثط پیفثی ی بی اللیوی پیفثی ی آهاری ػىؽالؼول قجی ؾبظی قس گیب ثب زاز بی اللیوی گصقت 4 ض عجم ث سی وؿبىؾبظی. زض پػ ف حبضط ض عجم ث سی وؿبىؾبظی ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. ض هصو ض اظ ظط وبضثطز زض ؾغح خ ب ی ضایحتطیي ض ث ز هؼضل ػسم ور ا ی همیبؼ بی ظهب ی هىب ی هسل بی گیب ی هسل بی اللیوی زض ایي ض خ ز ساضز. زض ایي ض تغییطپصیطی پیفثی ی و س بی اللین ظیط قبذم بی ز ضپی سی ث عجمبت یب فبظ بی هرتلف تمؿین قس ؾپؽ احتوبل ؾبل بیی اظ ز ض آهبضی و زاضای فبظ هكرهی ؿت س تؼییي گطزیس ت ظیغ آهبضی ػولىطز بی قجی ؾبظی قس ثطای ز ض آهبضی ثب فبظ بی هكبث اهىبى ا دبم پیفثی ی بی احتوبلی ضا فطا ن هی وبیس ) ؿي ای سخ 004(. ث ػجبضت زیگط زض ایي ض ثب عجم ث سی قبذم بی ز ضپی سی ث فبظ بی هكرم ػولىطز هحه ل عی ؾبل بی گصقت ث فبظ بی هصو ض اذتهبل یبفت ثب اؾتفبز اظ ت ظیغ پیفثی ی احتوبلی هطث ع آهبض بی ت ظیغ هتغیط ه ضز RMSE (Root Mean Square Error) NRMSE (Normalized Root Mean Square Error) Jamieson et al.

7 کاضت تا سبس ضذى کاضت تا گلذ ی د ر گلذ ی کاضت تا زرد ضذى برگ ا کاضت تا حذاکثر پ ضص کا پی کاضت تا برداضت ضاخع برداضت ارائ یک ر ش پیصبی ی... 0 ظط وچ ى هیب گیي ظ ی هیب ػولىطز یب زیگط آهبض ب زض لبلت و زاض بی احتوبالتی هحبؾج هیگطزز. لصا پ ح فبظ قبذم ؾبى خ ثی )ه فی هثجت زضحبل نؼ ز زضحبل ع ل ذ ثی( و ثب اؾتفبز اظ ض تحلیل هؤلف هج ب ت ؾظ اؾت ى آئ لیؿین )99( ث زؾت آهس ث ز ث وطا ؾ فبظ قبذم ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ) طهبل هثجت ه فی( عی ز ض آهبضی 6 ؾبل )09( ث ن ضت هب ب یه تب ؾ هب پیف اظ تبضید وبقت )هب بی ق طی ض ه ط آثبى( تؼییي گطزیس ه ح ی بی ت ظیغ احتوبل تدوؼی هطث ع هجت ی ثط قبذم بی هصو ض پیف اظ وبقت خ ت پیفثی ی ػولىطز ث زؾت آهس. آظه ى بی آهبضی وط ؾىبل الیؽ و لو گط ف اؾویط ف خ ت همبیؿ فبظ بی هرتلف ه ضز اؾتفبز لطاضگطفت س. زاز بی قبذم ز لغجی الیب ؼ س ؾبى خ ثی الیب ؼ آضام ث تطتیت اظ عطیك تبض وبی ؾبظهبى ػل م فيآ ضی ظهیي زضیبیی غاپي تبض وبی ضؾوی ایبلت و ئی عل س اؾتطالیب ث زؾت آهس س )هطاخؼ ث ه بثغ(. تایج اس جی هذل آک اکراپ همبزیط پبضاهتط بی ا ساظ گیطی قس گیب ی هطث ط ث اؾ دی هسل زض خس ل اؾ دی قس زض خس ل اضائ قس ا س. همبزیط پبضاهتط بی غیط ثبثت آهس هسل ت ا ؿت همبزیط ظیؿتت ز گیب ی ضع ثت ذبن ضا ث تطتیت ث ع ض ذ ة ػبلی قجی ؾبظی وبیس. هیعاى ػولىطز زا قجی ؾبظی ا ساظ گیطی قس ث تطتیت 4/9 4/99 تي زض ىتبض ث ز. جذ ل پاراهتر ای گیا ی اس جی ضذ هذل آک اکراپ پاراهتر گیا ی را ذهاى آبی گیا ضریب کا ص اجتواع گیا ی پ ضص اجتواع گیا ی ا لی حذاکثر پ ضص اجتواع گیا ی ضریب رضذ اجتواع گیا ی آستا باالیی برای ا سذاد ر ز ضکل ه ح ی ضریب ت ص ر ز ای ضریب افسایص ضاخع برداضت ب علت ت قف رضذ برگ ا در گام گلذ ی ضریب افسایص ضاخع برداضت ب علت ت قف رضذ برگ ا قبل از گلذ ی ضریب افسایص ضاخع برداضت ب علت ت ص آبی هؤثر بر ا سذاد ر ز ا طی تطکیل عولکرد ضریب ت ص ز ال اجتواع گیا ی هقذار / 7/7 / 77 4/4 0/6 احذ کیل گرم بر هترهکعب درغذ ب ر ز درغذ درغذ درغذ ب ر ز 0/8 0/ 0/ جذ ل هراحل ف ل شیکی ج ه رد استفاد ج ت اس جی ضکل ه ح ی ضریب ت ص ز ال گیا ی آستا باالیی گسترش اجتواع گیا ی آستا پائی ی گسترش اجتواع گیا ی 0/6 ضکل ه ح ی ضریب ت ص گسترش سطح برگ 0 9 )ر ز( 0 7 درغذ 48/8 ضطیت تجییي ذغبی خصض هیب گیي هطثؼبت ذبلم طهبل قس همبزیط هكب س قجی ؾبظی قس ظیؿتت ز گیب ی ضع ثت ذبن خ ت اؾ دی نحتؾ دی هسل ه ضز هحبؾج لطاض گطفت )خس ل 4(. ثط اؾبؼ تبیح ث زؾت حذاکثر عوق هؤثر ریط اعتبارس جی هذل 0/7.)4 هتر پبضاهتط بی غیط ثبثت گیب ی ه ضز اؾتفبز زض اؾ دی هسل خ ت اػتجبضؾ دی ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت آهبض بی ى یی ثطاظ همبزیط هكب س قجی ؾبظی قس ظیؿتت ز ضع ثت ذبن ثطای اػتجبضؾ دی هسل هحبؾج گطزیس )خس ل هسل همبزیط ظیؿت ت ز گیب ی ضع ثت ذبن ضا KruskalWallis ث تطتیت ث ع ض ذ ة ػبلی قجی ؾبظی و ز. قىل KolmogrovSmirnov r (Coefficient of determination)

8 r RMSE NRMSE r RMSE NRMSE طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 همبیؿ همبزیط ا ساظ گیطی قجی ؾبظی قس ظیؿت ت ز ضا عی ز ض اػتجبضؾ دی كبى هیز س. جذ ل 4 هقادیر آهار ای ک یی برازش زیستت د گیا ی رط بت خاک ج ت اس جی غحت س جی هذل سال زیست ت د گیا ی رط بت خاک 9/ 0 0/ 84 4/ 4 0/ 80 0/ /9 4 0/ 9 4/ 8 0/ 9 0/ هیعاى ػولىطز زا قجی ؾبظی ا ساظ گیطی قس ث تطتیت 4/68 4/8 تي زض ىتبض ث ز. اػتجبضؾ دی ػولىطز زا زض ز ض آهبضی ؾبل )779( ا دبم گطزیس همبزیط ذغبی خصض هیب گیي هطثؼبت همساض طهبل قس آى ضطیت تجییي ث تطتیت 0/48 8/ 0/94 كبىز س آى ث ز و هسل لبزض اؾت ػولىطز زا ضا ث (. )قىل ذ ثی پؽ اظ اػتجبضؾ دی هسل قجی ؾبظی قجی ؾبظی وبیس ؾبل 6 )09( ػولىطز زا آظه ى طهبل ث زى زاز ب ت ؾظ آظه ى قبپیط یله ا دبم گطزیس پؽ اظ تؼییي ه ح ی بی ت ظیغ احتوبل تدوؼی ػولىطز خ ت همبیؿ ثیي فبظ بی هرتلف قبذم ؾبى خ ثی قبذم ز لغجی الیب ؼ س آظه ى وط ؾىبل الیؽ ثب ؾغح هؼ یزاضی زضنس ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. ضکل ضبی سازی عولکرد دا طی د ر آهاری سال وچ یي آهبض بی هیب زاه هیبىچبضوی خ ت همبیؿ فبظ بی هرتلف ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت س )خسا ل (. 4 طچ س تفب ت ثیي فبظ بی قبذم ؾبى خ ثی قبذم ز لغجی الیب ؼ س هكرم هیثبقس اهب اذتالف هؼ یزاضی زض ؾغح احتوبل % ثیي فبظ بی قبذم ؾبى خ ثی هكب س گطزیس. زض ذه ل فبظ بی ز لغجی الیب ؼ س ث خع هب آثبى اذتالف هؼ یزاضی ثیي فبظ بی هرتلف هكب س گطزیس. زض ه ضز اذیط آظه ى وط ؾىبل الیؽ زض ؾغح احتوبل % كبىز س اذتالف هؼ یزاضی ثیي فبظ ب ث ز. آظه ى هي یت ی یع خ ت همبیؿ ثیي فبظ بی هرتلف ه ضز اؾتفبز لطاض گطفت. تبیح كبى زاز و اذتالف زض آثبى هب هؼ یزاضی ثیي فبظ طهبل ه فی )0/0;P( هثجت ه فی )0/006;P( خ ز زاضز )اقىبل 4(. ػولىطز تب ق طی ض اظ هب ه فی ث زؾت آهس. آثبى ث تطتیت عی فبظ بی طهبل هثجت ضکل هقایس زیستت د ا ذاز گیری ضبی سازی ضذ طی فػل رضذ )00( ضکل احتواالت دستیابی ب عولکرد ای هختلف ج طی فاز ای د قطبی اقیا ض ذ در آباى ها MannWhitney Shapiro Wilk

9 ارائ یک ر ش پیصبی ی... جذ ل 4 هقایس عولکرد ج برای فاز ای هختلف ال ی ساى ج بی ض ری ر ه ر آباى فاز عولکرد )تي در هقادیر عولکرد )تي در هقادیر عولکرد )تي در هقادیر p p p کتار( کتار( کتار( 0/66 4/]/[ 0/9 4/]/[ 0/400 کل سال ا ]/[4/ 4 ]/6[ 4 ]/74/9[ ه فی ]/4/[4/ /]/4/[ 4/]/4/7[ هثبت ]/4/4[ 4 4/]/4/7[ /6]//7[ در حال غع د ]/4[/9 4 ]/4/7[ /6]/74/[ در حال س ل ]/4/9[4/7 4/]//[ 4/]/[ خ ثی ]//[/ * داد ا ب غ رت هیا ]داه هیاى چارکی[ ارائ گردیذ ا ذ. جذ ل هقایس عولکرد ج برای فاز ای هختلف د قطبی اقیا ض ذ ض ری ر ه ر آباى فاز عولکرد )تي در کتار( هقادیر عولکرد )تي در کتار( هقادیر عولکرد )تي در کتار( هقادیر p p p 0/00 4/07]//[ 0/6 4/07]//[ 0/ کل سال ا ]//[4/07 4 ]/6[ 4 ]/74/9[ ه فی ]/4/[4/ /]/4/[ 4/]/4/7[ 4 ]/4/4[ هثبت /]0/8/[ /]//9[ ه فی /]//[ * داد ا ب غ رت هیا ]داه هیاى چارکی[ ارائ گردیذ ا ذ. ضکل 4 و دار جعب ای طاىد ذ غذک ای عولکرد ج طی فاز ای هختلف د قطبی اقیا ض ذ در آباىها ثطای فبظ بی طهبل ه فی زض هب آثبى پتب ؿیل ػولىطز ه ضز ا تظبض ث ن ضت هیب ث تطتیت / 4/ تي زض ىتبض ضکل احتواالت دستیابی ب عولکرد ای هختلف ج طی فاز ای هیثبقس )خس ل هختلف ساى ج بی در آباى ها (. طچ س اذتالف ثیي فبظ بی قبذم ؾبى خ ثی هؼ یزاض ویثبقس لی حساوثط پتب ؿیل

10 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 ػولىطز ه ضز ا تظبض ث ن ضت هیب ث تطتیت ثطای هب بی ق طی ض ه ط آثبى 4/ /6 4/7 تي زض ىتبض هیثبقس. قىل ه ح ی احتوبالتی ػولىطز هب آثبى ضا ثطای فبظ بی گب قبذم ؾبى خ ثی كبى هیز س. تیج گیری بحث طچ س یبفت بی پػ كی ثیب گط وجؿتگی ثبال هؼ یزاضی هبثیي فؼبلیت ال ی ؾبى خ ثی ت لیسات وكب ضظی زض ثؿیبضی اظ مبط خ بى هیثبقس )خ ع وىبضاى 000( اهب هؼ یزاض كسى تأثیط فبظ بی هرتلف آى آى ثط ػولىطز زا خ زض ه غم وج تطآثبز انف بى هیت ا س ث ایي زلیل ثبقس و اوثط پػ ف بی ا دبم قس زض ه بعمی ) ظیط اؾتطالیب آفطیمب آهطیىبی خ ثی...( ا دبم گطزیس اؾت و ث پ بی ػظین آثی ظیط الیب ؼ بی آضام س عزیه ث ز زض ه بعك پؿت الغ گطزیس ا س. هحه ل ه ضز هغبلؼ زض پػ ف حبضط هطوعی ایطاى ز ض اظ پ بی حبل آىو زض ه غم فالت ػظین آثی ث ز ث ظط هیضؾس ثیكتط تحت تأثیط ؾبهب بی خ ی ػطو بی هیب لطاض زاقت ثبقس. ثب ایي خ ز زض پػ ف حبضط تأثیط قبذم بی ز ضپی سی هصو ض ثط وكب ضظی ه بعك هطوعی ایطاى ه ضز ثطضؾی لطاض گطفت. هسل آو اوطاح ت ا ؿت ػولىطز زا خ آثی ضا ث ذ ثی زض ز ض ؾبل قجی ؾبظی وبیس ایي اهط هیت ا س ث ایي زلیل ثبقس و تحت قطایظ وكت هؼو ل غالت ظهؿتب وكب ضظاى زض ه غم هطوعی ایطاى هؼو ال تب 6 آثیبضی ضا عی فهل ضقس ا دبم هیز س و رؿتیي آى ب زض گبم وبقت )ول خ آة( ز هیي آثیبضی )پیآة( ثؼضی ا لبت پؽ اظ ا لیي آثیبضی ا دبم قس عی تب 4 هب فه ل پبییع ظهؿتبى )آثبى تب اؾف س( وكت غالت ث ثبض ا دبم قس عی ز ض هصو ض هتىی ث ز قطایظ ه بؾت ضع ثتی ذبن حبنل اظ ثبض بی پبییع ظهؿتبى عی ایي ز ض مف حیبتی زض هیعاى ػولىطز ؾبلیب زاضز و زض ایي ضاؾتب تأثیط هؼ یزاض ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ثط ػولىطز خ زض ه غم هطوعی ایطاى یع هیت ا س زض تید تأثیطات آى ثط ثبض بی فه ل پبییع ظهؿتبى ثبقس. خ ب جرف وىبضاى خ ثی ایطاى ؾبى ز لغجی الیب ؼ س گعاض و ز س. ثط اؾبؼ تبیح ث زؾت آهس ث ظط هیضؾس و ثط ذالف قبذم ؾبى خ ثی ؾبى ز لغجی الیب ؼ س هیت ا س ثط ػولىطز گیب خ زض ه غم هطوعی ایطاى )وج تطآثبز انف بى( هؤثط ثبقس. ل ع فبظ طهبل یه تب ؾ هب پیف اظ تبضید وبقت زض همبیؿ ثب فبظ بی ه فی هثجت ؾبى ز لغجی الیب ؼ س خ ت زؾتیبثی ث ػولىطز بی التهبزی ه بؾتتط هیثبقس. اظ آ دب و پیفثی ی بی تب 6 هب ؾبى ز لغجی الیب ؼ س ثط اؾبؼ ذط خی بی هسل بی اللیوی لبثل زؾتطؼ هیثبق س )ث ػ اى هثبل ) اهىبى هسیطیت ػولیبت هعضػ ای خ ت زؾتیبثی ث ػولىطز بی هغل ة خ ثطای فهل ضقس پیف ض خ ز ذ ا س زاقت. ث ایي عطیك و حسالل هب پیف اظ تبضید وبقت )آثبى هب ( یؼ ی زض هطزاز ق طی ض زضنس احتوبالت زؾتیبثی ث ػولىطز بی هرتلف لبثل ثطضؾی ث ز ثطای فبظ بی ه فی هثجت ؾبى ز لغجی الیب ؼ س اؾتفبز اظ اضلبم همب م ث ذكىی زض ظطگطفتي تطاون بی ووتط لبثل ت نی هیثبقس. ظط ث ای ى پػ ف حبضط یىی اظ رؿتیي تدطثیبت زض ظهی تلفیك قبذم بی ز ضپی سی پیفثی ی بی اللیوی فهلی ثب هسل گیب ی زض ایطاى ث قوبض هیض ز ا دبم پػ ف بی ثیكتطی زض ظهی تلفیك قبذم بی اللیوی ز ضپی سی هسل بی گیب ی هرتلف ت نی هیگطزز. اؾتفبز اظ ض یىطز اذیط هیت ا س خ ت پیفثی ی ػولىطز گیب بى اتربش ضا جطز بی هسیطیتی خ ت اؾتفبز اظ قطایظ هؿبػس اللیوی پیف اظ آغبظ فهل ضقس وچ یي ؾیبؾتگعاضی زض ظهی ت ظین ثبظاض بی وكب ضظی زض ؾغ ح هلی ثیيالوللی ه ضز اؾتفبز لطاض گیطز. ه ابع ثب ه اعالػبت ظضاػت ظاضت خ بز وكب ضظی.)9//( خ ب جرف ؼ. ؾبضی نطاف ة. لبئوی. پ ضانغط ف. )90( وجؿتگی هثجتی ضا ثیي ثبض بی پبییع اؾتبى بی 90. ثطضؾی تأثیط پسیس ز لغجی زهبیی الیب ؼ س ثط Jones et al.

11 ارائ یک ر ش پیصبی ی... 4 Celilia, M., Soler, T., Sentelhas, P. C., Hoogenboom, G. 00. The impact of El Nino Southern Oscillation phases on offseason maize yield for a subtropical region of Brazil. Int. J. Climatol., 0: Dezfuli, A. K., Karamouz, M., Araghinejad, S. H. 00. On the relationship of regional meteorological drought with SOI and NAO over southwest Iran. Theor. Appl. Climatol., 00: 766. Ferreyra, R. A., Podesta, G. P., Messina, C. D., Letson, D., Dardanelli, J., Guevara, E., Meira, S. 00. A linkedmodeling framework to estimate maize production risk associated with ENSOrelated climate variability in Argentina. Agr. Forest. Meteorol., 07: 779. Food and Agriculture Organization. 04. Statistics: FAOSTAT agriculture. Retrieved May 0, 04. from faostat.fao.org/site/6/default.aspx#ancor. Gimeno, L., Ribera, P., Iglesias, R., Torre, L., Garcia, R., Hernandez, E. 00. Identification of empirical relationship between indices of ENSO and NAO and agricultural yields in Spain. Clim. Res., : 67. Gommes, R. A. 98. Pocket computers in agrometeorology. Plant production and protection paper No. 4. FAO. Rome. 40 p. Hadiani, M., Jahanbakhsh Asl, S., Rezaei Banafsheh, M., Dinpajouh, Y., Yasari, E. 0. Investigation the Southern Oscillation Index effect on dry/wet periods in north of Iran. Intl. J. Agri. Crop. Sci., 4 (7): 999. Hammer, G. L., Hansen, J. W., Philips, J., Mjelde, J. W., Hill, H. S. J., Love, A., Potgieter, A. 00. Advances in application of climate prediction in agriculture. Agr. Syst., 70:. Hammer, G. L., Holzworth, D. P., Stone, R The value of skill in seasonal climate forecasting to wheat crop management in a region with high climate variability. Aust. J. Agr. Res., 47: Hansen, W. H., Hodges, A. W., Jones, J. W ENSO influences on agriculture in the southern United State. J. clim., : Hansen, J. W., Indeje, M Linking dynamic seasonal climate forecasts with crop simulation for maize yield prediction in semiarid Kenya. Agr. Forest. Meteorol., :4 7. تغییطپصیطی ثبض بی فهلی اؾتبى بی خ ثی وك ض. فهل به تحمیمبت خغطافیبیی 4)0(: ضؾ لی ع. ا. ثبثبئیبى ا. لبئوی. ظ اضضضب ح. 90. اضتجبط ثیي ثبض بی فهلی ایطاى. زهبی پ بی آثی ه غم ای. كطی پػ ف بی اللین ق بؾی ) 6(: 969. ظاضع اثیب ح. ثیبت ضوكی م. ایلسض هی ع. 90. ثطضؾی تأثیط ثطذی پبضاهتط بی اللیوی پسیس ا ؿ زض ػولىطز گ سم خ )هغبلؼ ه ضزی: ه غم وساى(. هدل پػ ف آة ایطاى )9(: 98. ووبلی ؽ. هطازی ا. 8. تبثف ذ ضقیس )ان ل وبضثطز ب 00 زض وكب ضظی ا طغی بی (. ا تكبضات لطى نفح. Adams, R. M., Houston, L. H., McCarl, B. A., Tiscareno, L. M., Matus, G. J., Weiher, R.F. 00. The benefits to Mexican agriculture of an El NinoSouthern Oscillation (ENSO) early warning system. Agr. Forest. Meteorol., : 894. Amor, V. M. I., Hansen, J. W., Robertson, A. W. 0. Enhancing the utility of daily GCM rainfall for crop yield prediction. Int. J. Climatol., : 688. Andarzian, B., Bannayan, M., Steduto, P., Mazraeh, H., Barati, M. A., Rahnama, A. 0. Validation and testing of the AquaCrop model under full and deficit irrigated wheat production in Iran. Agr. Water. Manage., 00: 8. Araya, A., Habtu, S., Hadgu, K. M., Kebede, A., Dejene, T. 00. Test of AquaCrop model in simulation biomass and yield of water deficient and irrigated barely (Hordeum vulgare). Agr. Water. Manage., 97: Arndt, C., Hazell, P., Robinson, S Economic value of climate forecasts for agricultural systems in Africa. In: Sivakumar MVK (Eds.) Climate prediction and agriculture. Proc START/WMO Int Workshop. Geneva. Switzerland. 79 September 999. International START Secretariat. Washington. DC. pp: 780. Bannayan, M., Sadeghi Lotfabadi, S., Sanjani, S., Mohamadian, A., Aghaalikhani, M. 0. Effects of precipitation and temperature on crop production variability in northeast Iran. Int. J. Biometeorol., : 8740.

12 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 decision support tool for peanut production in the southeastern US. Comput. Electron. Agr., : 8. Potgieter, A. B., Hammer, G. L., Butler, D. 00. Spatial and temporal patterns in Australian wheat yield and their relationship with ENSO. Aust. Agr. Res., : Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. C., Fereres, E. 0. Reference manual, Annex I AquaCrop (version 4.0). Rome. Italy: Land and water development division. FAO. 89 p. Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. C., Fereres, E. 00. Reference manual AquaCrop (version.). Rome. Italy: Land and water development division. FAO. 89 p. Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. C., Fereres, E AquaCropThe FAO crop model to simulate yield response to water: Main Algorithms and software description. Agron. J., 0: Saji, N. H., Yamagata, T. 00. Possible impacts of Indian Ocean Dipole mode events on global.climate. Clim. Res., : 69. Saji, N. H., Goswami, B. N., Vinayachandran, P. N., Yamagata, T A dipole mode in the tropical Indian ocean. Nature., 40: 606. Salemi, H., Mohd Soom, M. A, Lee, T. S, Mousavi, S. F, Ganji, A., KamilYusoff, M. 0. Application of AquaCrop model in deficit irrigation management of winter wheat in arid region. Afr. J. Agr. Res., 60: 04. Selvaraju, R., Meinke, H., Hansen, J Approaches allowing smallholder farmers in India to benefit from seasonal climate forecasting. Proceedings of the 4 th International crop science congress. 6 Sep Oct 004, Brisbane, Australia. pp:. Sivakumar, M. V. K Climate prediction and agriculture: current status and future challenges. Clim. Res., : 7. Steduto P, Hsiao TC, Raes D, Fereres E AquaCropThe FAO crop model to simulate yield response to water: concepts and underlying principles. Agron J. 0: Stone, R., Meinke, H. 00. Operational seasonal forecasting of crop performance. Phil. Trans. R. Soc. B 60: 094. DOI:0.098/rstb Stone, R. C, Hammer, G. L., Marcussen, T Prediction of global rainfall probabilities using Husman, S.H., Ottman M.J., Wegener, R.J., Rogers, MT. 00. Barley response to soil water depletion levels at Maricopa, forage and grain report: The university of Arizona college of agriculture and life sciences. Jamieson, P. D., Porter, J. R.. Wilson, D. R. 99. A test of computer simulation model ARC WHEAT on wheat crop grown in New Zealand. Field Crop Res., 7: 70. Jones, J. W., Hansen, J. W., Royce, F. S., Messina, C. D Potential benefits of climate forecasting to agriculture. Agr. Ecosyst. Environ., 8: Lauchi, A., Epstein, E Plant responses to saline and sodic conditions. In: Agricultural salinity assessment and management manual. K. K. Tanji (Eds). ASCE. NewYork. Pp: 7. Legler, D. M., Bryant, K. J., O brien, J. J Impact of ENSOrelated climate anomalies on crop yields in the US. Clim. Change, 4: 7. Loomis, R. S., Rabbinge, R., Ng, E Explanatory models in crop physiology. Annu. Rev. Plant. Phys., 0: 969. McMaster, G. S., Wilhelm, W. W Growing degree days: one equation, two interpretations. Agr. Forest. Meteorol., 87: 900. Mjelde, J. W., Keplinger, K Using the southern Oscillation to forecast Texas winter wheat and sorghum crop yields. J. Clim., : 460. Modarres, R., Da Silva, V. P. R Rainfall trends in arid and semiarid regions of Iran. J. arid. Environ., 70: 44. Naylor, R. L., Falcon, W. P, Rochberg, D., Wada, N. 00. Using El Nino/Southern Oscillation climate data to predict rice production in Indonesia. Clim. Change, 0: 6. Nazemosadat, M. J, Ghasemi, A. R Quantifying the ENSOrelated shifts in the intensity and probability of drought and wet periods in Iran. J. Clim., 7: Nazemosadat, M. J., Cordery, I On the relationships between ENSO and autumn rainfall in Iran. Int. J. clim., 0: 476. Paz, J. O., Fraisse, C. W., Hatch, L. U., Garcia y Garcia, A., Guerra, L. C., Uryasev, O., Bellow, J. G, Jones, J. W., Hoogenboom, G Development of an ENSObased irrigation

13 ارائ یک ر ش پیصبی ی... 6 production decision support in Zimbabwe. Agr. Forest. Meteorol., : ATA/dmi.monthly.txt teoutlook/southernoscillationindex/soidatafiles/ index.php. phases of the southern oscillation index. Nature., 84:. Stone, R. C., Auliciems, A. 99. SOI phase relationship with rainfall in eastern Australia. Int. J. Climatol., : 66. Zinyengere, N., Mhizha, T., Mashonjowa, E., Chipindu, B., Geerts, S., Raes, D. 0. Using seasonal climate forecasts to improve maize

14 Journal of Agricultural Meteorology Vol., No., Autumn & Winter. 04, p. 46 طری اض اسی کطا رزی جلذ ضوار پاییس زهستاى 9 ظ. 46 An approach to yield prediction of barley using teleconnection signals (Case study: Kabootarabad, Isfahan) S. M. Mostafavi Darani, J. Khoshhal *, R. Stone, F. Abbasi 4, I. Babaeian Received: //04 Accepted: /0/0 Abstract Barley (Hordeum Vulgare. L) is an important source of food and second major cereal crop in Iran. The objective of this study is proposing an approach for barley yield forecasting by means of coupling AquaCrop model with several climate teleconnection signals in KabootarabadIsfahan, Iran. The experiments were conducted at Kabootarabad agrometeorological station during 00 and 0 0 seasons. The crop model was calibrated using field observations. For validation purpose, the available years historical data were used. Then using 6 years (90) weather data, crop yield was simulated. Monthly historical records of five phases of SOI (South Oscillation Index) and three phases of IOD (Indian Ocean Dipole) phases for three months prior to planting date (i.e. September, October and November) from 9 till 0 were selected and cumulative probability distributions functions of simulated barley yields were worked out for 6 years. Results showed that there are no significant differences between the SOI and IOD phases except for IOD phases of November. Kruskal Wallis test showed significant differences between IOD phases (P=0.00).Also, MannWhitney test indicated that there were significant differences between normal and negative (p=0.0) and positive and negative (p=0.006) IOD phases. Since IOD values are available to 6 months in advance, therefore yield prediction month before sowing might be feasible. During negative and positive IOD phases, using drought resistant cultivars, lower plant densities and other drought mitigation strategies could be considered as management options. Keywords: AquaCrop, SOI, IOD, Seasonal climate forecast Ph.D. student of Agroclimatology, Department of Climatology, Faculty of Geographical Science and Planning, University of Isfahan Associate Professor of Climatology, Department of Climatology, Faculty of Geographical Science and Planning, University of Isfahan (*Corresponding author address: javadkhoshhal@yahoo.com) Professor of Climatology, International Centre for Applied Climate Sciences, USQ, Australia 4 Professor of Agricultural Engineering Research Institute (AERI), KarajIran Faculty Member and Head, Climate Change Division, Climatological Research Institute, Mashhad, Iran